Frytka Belgijska

Terwijl het oergeweld - in de vorm van een onweersbui bij 31 graden Celsius - neerdondert op Warschau, waar ik op dit moment in een van de hoogste gebouwen zit, heb ik besloten dat het weer eens tijd is voor een berichtje. Voor diegenen die het willen weten: Tseiqami stopt als ik de vorige zomervakantie gedocumenteerd heb; ik ben ergens halverwege en moet hard op zoek naar mijn notities.

Waarom tijd voor een berichtje? Ten eerste omdat ik nu in de geboortestad ben van Marie Curie, die er indirect voor gezorgd heeft dat wij met ons viertjes naar Canada konden gaan. Ten tweede vanwege de herbeleving weer een buitenlander te zijn. In november was ik in Boston, maar dat voelde als thuis omdat de architectuur tussen die van Edmonton en West Europa inzit en de taal door mijn oren zonder sputteren geslikt wordt. In mei was ik in Berlijn. Berlijn ligt om de hoek en door mijn jarenlange ervaring met Duitsers voel ik me inmiddels ook Ein Berliner (of Eine Berliner? Eine Berliner? "Einer Berliner" klinkt het fraaist, mooi in harmonie). Maar nu dan, Warschau! Dat is andere koek. Hoewel ik af en toe een woord kan lezen - gelukkig een ortografisch transparante taal - zoals de titel van dit blogje doet vermoeden, versta ik geen woord. En het is ook niet zo vanzelfsprekend dat men hier iets anders dan Pools spreekt. Handen en voeten dus, vriendelijke lachjes, wijzen en andere gebaren, al naar gelang de boodschap.

Maar wat me het meest verbaasd, als naieve platlander uit een land waar we allemaal gelijk zijn en onze kop van de romp gezeist wordt als we boven het maaiveld uitsteken, zijn, naar ik vermoed, culturele verschillen in de rol van hierarchie in een samenleving en het belang van "connecties". Ik was erg verguld toen bleek dat bij deze conferentie er mij zomaar een hotel aangeboden werd. Dat gebeurt niet vaak. Prima hotel ook, en hoog, maar er is een subtiel verschil, want een andere groep conferentiedeelnemers resideert onder 4 sterren, en er lijkt geen nauw omschreven lijst van criteria waaraan deze groep moet voldoen. Spreker? 80 publicaties? Achternicht? Dochter van de tante van een geldschieter? Vrouw van de podoloog van de organisatrice? Gisterochtend was ik onder de indruk toen er twee vlotte jongens op me afkwamen die mij al het werk uit handen namen om de posters op te hangen voor de posterpresentatiesessie. Degelijk werk, want de posters waren nadien niet meer heel van de muur te krijgen. Echter in de middag met lunch, op zoek naar een plekje om te zitten, werd me (met handen en voeten) duidelijk gemaakt dat ik me in een ruimte had begeven (een mooie) waar ik, met mijn naamkaart met blauwe streep, niet mocht zitten. Dit was voor de rode en gele strepen. Het werd me langzaam duidelijk: ik stond ergens in deze samenleving, niet onderaan en niet bovenaan, en ik behoorde me daar niet buiten te begeven.

Het is prettig om in een land te zijn waar ik de subtiele signalen van de maatschappij niet begrijp en de taal al helemaal niet. Heel natuurlijk negeer ik van alles, zonder schaamte, zonder besef. Het filter dat ik van nature mis, ontstaat door een verandering van habitat. En eindelijk heb ik weer eventjes een helder hoofd, waar plaats is voor nieuwe weggetjes en ook voor een blogje.